Τμήμα Οικονομικών Επιστημών

Πολιτική Οικονομία της Απασχόλησης και του Χρήματος

Κωδικός: PEC102

Διδάσκοντες: Μ. Κουντούρης, Θ. Μανιάτης

Το μάθημα στόχο έχει την εισαγωγή στα βασικά μακροοικονομικά ζητήματα που προκύπτουν και σχετίζονται με μια σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία. Είναι συνδυασμός της προσέγγισης της Πολιτικής Οικονομίας με την κλασική έννοια, της Ιστορίας της Οικονομικής Σκέψης και της Οικονομικής Ιστορίας των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών κατά τη διάρκεια του 20^ου και του 21^ου αιώνα.  Συζητούνται οι λόγοι που οδήγησαν τη συμβατική οικονομική θεωρία στη «διχοτόμηση» μεταξύ μικροοικονομικής και μακροοικονομικής παράλληλα με μία γενικότερη ανασκόπηση του θεσμικού συγκρουσιακού πλαισίου στο οποίο αναπτύσσεται η οικονομική δραστηριότητα σε μια σύγχρονη κοινωνία που διαιρείται σε τάξεις, δηλαδή εργοδότες και παραγωγούς-μισθωτούς εργάτες σύμφωνα με τη μέθοδο της κλασικής και της μαρξικής πολιτικής οικονομίας. Ο τίτλος του μαθήματος παραπέμπει επίσης στο μνημειώδες έργο του J. M. Keynes και αναδεικνύει την πολιτική οικονομία της «διαφωνίας» για το αν οι αγορές εργασίας και χρήματος διαφέρουν αρκετά από τις υπόλοιπες αγορές (π.χ. στο κατά πόσον εξισορροπούνται αυτόματα μέσω των διακυμάνσεων των μισθών και του επιτοκίου) καθώς και τη σημασία της ενεργού ζήτησης στον προσδιορισμό του επιπέδου απασχόλησης και της οικονομικής δραστηριότητας. Τέλος εξετάζονται ο ρόλος και οι δυνατότητες της δημοσιονομικής και της νομισματικής πολιτικής για την επίτευξη πλήρους απασχόλησης καθώς και οι περιορισμοί στους οποίους υπόκεινται σε μια ταξικά συγκροτημένη οικονομία και κοινωνία.

Περιεχόμενα

• Η Πολιτική Οικονομία ως τρισδιάστατη προσέγγιση της ανάλυσης της οικονομικής δραστηριότητας: Οικονομικά συστήματα και καπιταλισμός – κοινωνικές τάξεις – Ανταγωνισμός – Εντολή (command)- Μεταβολή
• Πολιτική Οικονομία στο παρελθόν και στο παρόν: Smith-Ricardo-Marx-Keynes-Kalecki
• Ο καπιταλισμός ως οικονομικό σύστημα- Μέσα παραγωγής και κοινωνικές τάξεις – Σύγκρουση κεφαλαίου-εργασίας για τη διανομή του πλεονάσματος
• Καπιταλιστική παραγωγή κέρδος και ποσοστό κέρδους: προσδιοριστικοί παράγοντες του ποσοστού κέρδους
• Ανταγωνισμός και συγκέντρωση κεφαλαίου
•  Μισθός υποχώρησης, μισθοί αποδοτικότητας, εργασιακή προσπάθεια, παραγωγικότητα και μοναδιαίο κόστος εργασίας
• Ανισότητα και φτώχεια σε παγκόσμια κλίμακα
• Συνολική Ζήτηση Απασχόληση και Ανεργία-πολλαπλασιαστές απασχόλησης και προϊόντος-μισθοί ως στοιχεία του κόστους και της ζήτησης
• Τα Διλήμματα της Μακροοικονομικής Πολιτικής: «Συμπίεση των κερδών»-Εξαγωγές, εισαγωγές και συνολική ζήτηση- Διεθνές εμπόριο και μακροοικονομική πολιτική- σύγκρουση δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής-θεσμοί για την επίτευξη πλήρους απασχόλησης
• Πληθωρισμός
• Κράτος και οικονομία

 Διδακτικά βοηθήματα

 Α’ Σύγγραμμα:

• S. Bowles,  R. Edwards, F. Roosevelt, Κατανοώντας τον Καπιταλισμό: Ανταγωνισμός, Εντολή και Μεταβολή, 2^η Έκδοση, Αθήνα: Gutenberg, 2014.

 Β’ Σύγγραμμα

• R. Cohn, Διεθνής Πολιτική Οικονομία, Αθήνα: Gutenberg, 2008

 Εξεταστέα Ύλη

S. Bowles,  R. Edwards, F. Roosevelt Κατανοώντας τον Καπιταλισμό, 2^η Έκδοση, Αθήνα: Gutenberg, 2014, κεφάλαια 1, 3, 4-6, 10-12, 16-19.

 Εξετάσεις προηγούμενων ετών

 2015, 2016, 2017, 2018

  Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία

Marx, K 1967. Capital Volume I Penguin, New York

Keynes, J.M. 1936. The General Theory of Employment, Interest and Money, Palgrave Macmillan, London.

Kalecki, M. 1943. Political Aspects of Full Employment, Political Quarterly Vol 14 (4), pp. 322-31.

Bowles, S. Gordon, D, Weisskopf, T. 1990.  After the Waste Land, Routledge, New York.

Shaikh, A. 2016. Capitalism: Competition, Conflict and Crisis, Oxford University Press, New York.