Περιγραφή Μαθήματος
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ECO465
ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Β
ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: ΥΠΟΤΡΟΦΟΣ ΕΣΠΑ
Το μάθημα διατίθεται ηλεκτρονικά μέσω Eclass στο σύνδεσμο https://eclass.uoa.gr/courses/ECON569/
ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:
Βασικός σκοπός του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές την σημασία των αγορών δικτυακών αγαθών καθώς και την αγορά πληροφόρησης.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Το μάθημα στοχεύει να εισαγάγει στην προβληματική των στρατηγικών αποφάσεων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αγορές δικτυακών αγαθών. Διδακτικός στόχος του μαθήματος είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές/τριες τα θεμέλια ώστε να μπορούν να κατανοήσουν τις θεωρητικές έννοιες που επιτρέπουν την ανάλυση των δικτυακών αγορών και να κατανοήσουν τις βασικές λειτουργίες συγκεκριμένων σημαντικών δικτυακών αγορών, όπως η αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών (υλικός εξοπλισμός/λογισμικό), η αγορά τηλεπικοινωνιών, η αγορά πληροφόρησης καθώς και τμήμα του τραπεζικού τομέα.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ-ΥΛΗ:
Το μάθημα στοχεύει στην ανάλυση των στρατηγικών αποφάσεων επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιούνται σε αγορές δικτυακών αγαθών. Τέσσερα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τα οποία διαφοροποιούν τα δικτυακά αγαθά σε σχέση με τα παραδοσιακά αγαθά:
(i) συμπληρωματικότητα και συμβατότητα: ένα αγαθό Α δεν μπορεί να καταναλωθεί εάν δεν καταναλωθεί ταυτόχρονα και ένα αγαθό Β (π.χ. Η/Υ και λογισμικό, CD/DVD player και δίσκοι CD/DVD),
(ii) εξωτερικότητες κατανάλωσης/δικτυακές εξωτερικότητες: η ωφέλεια/χρησιμότητα του κάθε καταναλωτή δεν εξαρτάται μόνο από την ποσότητα του αγαθού που αυτός προμηθεύεται, αλλά και από το πόσοι άλλοι καταναλωτές κάνουν χρήση του ιδίου αγαθού (π.χ. τηλεφωνικές υπηρεσίες),
(iii) κόστη μετάβασης και εγκλωβισμός: υπάρχει σημαντικό κόστος για τους καταναλωτές όταν αλλάζουν ένα προϊόν Α με ένα άλλο προϊόν Β – οι καταναλωτές «ενοχλούνται» από την εναλλαγή λειτουργικών συστημάτων (Windows σε Macintosh),
(iv) οικονομίες κλίμακας στην παραγωγή: η παραγωγή του πρώτου αντίγραφου ενός αγαθού μπορεί να περιλαμβάνει τεράστιο μη ανακτήσιμο κόστος, ενώ τα υπόλοιπα κοστίζουν ελάχιστα (π.χ. το κόστος ανάπτυξης λογισμικού περιλαμβάνει πολλές εργατοώρες προγραμματισμού, εν τούτοις το λογισμικό μπορεί να διακινηθεί στο διαδίκτυο χωρίς κόστος).
Οι στρατηγικές αποφάσεις των επιχειρήσεων επηρεάζονται από την σχετική βαρύτητα των χαρακτηριστικών αυτών στον κάθε κλάδο. Βασικές αγορές δικτυακών αγαθών είναι η αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών, η αγορά τηλεπικοινωνιών, η αγορά πληροφόρησης, κλπ.
Διδακτικές ενότητες
1. Εισαγωγή: βασικά χαρακτηριστικά δικτυακών αγαθών
Εξωτερικότητες κατανάλωσης/δικτυακές εξωτερικότητες (network externalities)
Συμπληρωματικότητα, συμβατότητα, πρότυπα (cooperation, compatibility, standards)
Κόστος μετάβασης και εγκλωβισμός (switching costs, lock in)
Οικονομίες κλίμακας
2. Η/Υ – Αγορά υλικού (hardware)
Προσέγγιση δικτυακών εξωτερικοτήτων (network externalities approach). Προσέγγιση
των μερών του συστήματος (components approach).
3. H/Y – Αγορά λογισμικού (software)
4. Τεχνική πρόοδος και τυποποίηση προϊόντος
5. Τηλεπικοινωνίες
6. Αγορά πληροφόρησης
Αναπαρωγή πληροφοριών. Διαδίκτυο (Internet). Τιμολόγηση αγαθών πληροφόρησης.
Τα οικονομικά των βιβλιοθηκών.
7. Τράπεζες και χρήμα
Κόστος μετάβασης και ανταγωνισμός. Αυτόματες ταμειακές μηχανές (ΑΤΜs).
ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:
Varian, H. Μικροοικονομική. Μια Σύγχρονη Προσέγγιση. Εκδόσεις Κριτική, 2015.
Walter Nicholson, Christopher Snyder. Μικροοικονομική Θεωρία: Βασικές αρχές και προεκτάσεις, 3η έκδοση, Εκδόσεις Κριτική, 2018
Shy, O. The Economics of Network Industries, Cambridge, 2001